Czy węgiel jest najtańszym surowcem energetycznym?
Głoszenie, że węgiel jest „najtańszym surowcem energetycznym”, bez wspominania o kosztach uprawnień do emisji dwutlenku węgla, z jakimi energetyka węglowa się wiąże, jest manipulacją i w efekcie dezinformacją.
Tezę, że „mamy po pachy najtańszego surowca energetycznego” formułuje zgłoszony wpis na Twitterze. W sposób nie budzący wątpliwości wynika z treści, że chodzi o węgiel.
W twierdzeniu tym pomija się informację, że produkcja energii z węgla, kamiennego czy też brunatnego, jest obciążana ogromnymi kosztami z tytułu koniecznego zakupu uprawnień do emisji CO2. Dla przykładu – Polska Grupa Energetyczna, jak poinformował 30 sierpnia 2023 r. Wojciech Dąbrowski, jej prezes, jeszcze w tym roku zapłaci 26 mld zł za te uprawnienia. Są to ogromne koszty przedsiębiorstwa, które wytwarza energię w Polsce i nie mogą nie mieć wpływu na jej cenę na naszym rynku.
Konieczność zakupu uprawnień przez firmy, których działalność wiąże się z emisjami CO2, wynika z działającego w Unii Europejskiej już od 2005 roku systemu handlu uprawnieniami (EU ETS) stanowiącego podstawowy element polityki klimatycznej UE, którego celem jest redukcja emisji.
EU ETS limituje ilość emisji, które mogą być generowane przez energochłonne sektory przemysłu czy producentów energii. System doprowadził do powstania rynku handlu uprawnieniami do emisji, których wartość w ostatnich latach znacznie wzrosła.
Uczestnictwo w EU ETS jest obowiązkowe dla przedsiębiorstw działających w objętych nim sektorach na terenie Unii Europejskiej. Naruszanie obowiązków wynikających z EU ETS grozi różnymi, poważnymi konsekwencjami i karami, od finansowych po wyłączanie z europejskiej sieci handlu energią. System przewiduje również kary dla podmiotów przekraczających limity emisyjne.
Przynależność do systemu ETS Unii Europejskiej, ze względu na wagę polityki klimatycznej wspólnoty, jest traktowana jako nieodrodna część przynależności do Unii. Gdy Wielka Brytania w ramach Brexitu opuszczała struktury UE, w trakcie negocjacji otrzymała propozycję pozostania w EU ETS. Ostatecznie zdecydowała się na własny rynek handlu uprawnieniami do emisji, ale co istotne, co do zasady nie kwestionowała idei rynku uprawnień do emisji CO2.
Europejski rynek ETS jest krytykowany, obwiniany m. in. za spotęgowanie kryzysu energetycznego po agresji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. Według opinii, które podajemy w źródłach, być może podjęta zostanie przez UE reforma systemu. Wątpliwe jednak, aby znosiła ona obciążenia związane z korzystaniem z wysokoemisyjnych surowców w energetyce, czyli z węgla. Byłoby to bowiem zaprzeczeniem strategii klimatycznej Unii Europejskiej.
System handlu uprawnieniami do emisji jako fundament jest związany z samym członkostwem w Unii Europejskiej. Oznacza to w praktyce, że narzuty klimatyczne na produkcję energii z węgla nie mogą zostać zniesione w Polsce bez poważnych konsekwencji dotyczących samej naszej obecności i członkostwa w UE, czyli dostępu do wspólnego rynku i wszelkich innych korzyści wynikających z obecności Polski w tej organizacji.
Żródła
https://polskieradio24.pl/42/273/artykul/3232605,ogromne-koszty-uprawnien-do-emisji-co2-pge-w-tym-roku-zaplaci-26-mld-zl
https://energia.rp.pl/co2/art35648731-uprawnienia-do-emisji-co2-ile-kosztuje-nas-polityka-klimatyczna
http://eko.org.pl/index_news.php?dzial=2&kat=20&art=1197
https://klimat.rp.pl/emisje/art38543721-polska-i-niemcy-najbardziej-truja-elektrowniami-weglowymi
https://ember-climate.org/insights/research/eu-ets-2022/
https://www.gramwzielone.pl/trendy/30218/elektrownie-weglowe-maja-placic-wiecej-ue-zatwierdza-zmiany-w-ets
https://climate.ec.europa.eu/system/files/2016-12/factsheet_ets_en.pdf
https://climatetrade.com/voluntary-market-and-mandatory-carbon-credit-market/
https://climate.ec.europa.eu/eu-action/eu-emissions-trading-system-eu-ets/monitoring-reporting-and-verification-eu-ets-emissions_en
https://www.gard.no/web/articles?documentId=34594894
https://committees.parliament.uk/writtenevidence/70030/html/
https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2017/614594/EPRS_ATA(2017)614594_EN.pdf
https://ukandeu.ac.uk/explainers/uk-eu-emissions-trading-schemes/
https://www.wnp.pl/energetyka/o-co-chodzi-w-systemie-handlu-emisjami,631351.html
https://www.ise.fraunhofer.de/en/press-media/press-releases/2021/levelized-cost-of-electricity-renewables-clearly-superior-to-conventional-power-plants-due-to-rising-co2-prices.html
