Czy spalanie odpadów w instalacjach termicznego przetwarzania generuje szkodliwe dioksyny?
Obecnie na całym świecie mierzymy się koniecznością odejścia od wykorzystania paliw kopalnych w produkcji energii elektrycznej i ciepła. Równocześnie problem stanowi generowanie przez społeczeństwa i gospodarki ogromnych ilości odpadów.
W Polsce mało znany, ale skuteczny i przyjazny dla środowiska sposób produkcji energii elektrycznej i ciepła opiera się na jej wytwarzaniu w nowoczesnych elektrociepłowniach, wykorzystujących paliwa pochodzące z odpadów. Te elektrociepłownie spełniają podwójną funkcję: zmniejszają ilość odpadów na składowiskach i dostarczają energię elektryczną oraz tanie ciepło dla mieszkańców i przemysłu. Ułatwiają również odejście od wykorzystania paliw kopalnych, takich jak chociażby węgiel.
W procesach spalania, włącznie z tymi związanymi z odpadami, powstają dioksyny i furany, uważane za niebezpieczne związki chemiczne dla organizmów żywych, w tym ludzi. To zagadnienie budzi wiele kontrowersji i mitów.
Dioksyny i furany są substancjami chemicznymi z grupy chloroorganicznych związków, które pojawiają się w przyrodzie od dawna i powstają w trakcie każdego procesu spalania. Nowoczesne technologie utylizacji odpadów opierają się na procesach utleniania związków organicznych oraz odchlorowaniu ich w sposób katalizowany, eliminując te związki z gazów spalinowych, popiołów i innych pozostałości po spalaniu. Wszystko to odbywa się w wysokiej temperaturze sięgającej 850°C, a węgiel aktywny w systemie oczyszczania spalin spełnia rygorystyczne normy emisyjne, wychwytując pozostałości procesu spalania.
Według wyników badań przeprowadzonych przez Wspólnotowe Centrum Badawcze (JRC), dioksyny emitowane podczas spalania węgla kamiennego w domowych piecach osiągają znacznie wyższe poziomy niż w nowoczesnych elektrociepłowniach opalanych paliwami z odpadów. Emisja dioksyn z klasycznego pieca opalanego węglem może być tysiące razy wyższa niż w przypadku elektrociepłowni spalających odpady!
Badania także dowodzą, że emisja dioksyn z około 20 000 tradycyjnych domowych pieców w Polsce, wykorzystujących jako paliwo węgiel, może przewyższać emisję z elektrociepłowni opalanych paliwami z odpadów. Wynika to z zawartości chloru w węglu oraz temperatury spalania.
Postęp technologiczny i przepisy regulujące emisje pomagają znacząco ograniczyć emisje dioksyn, szczególnie w instalacjach typu Waste-to-Energy. Niemniej jednak pozostaje problem niekontrolowanych procesów spalania odpadów w piecach domowych oraz pożarów na składowiskach odpadów, które są głównym źródłem dioksyn w środowisku. Dlatego należy redukować tworzenie nowych wysypisk promując recykling i termiczne przetwarzanie odpadów.
